ปลาส้ม อำเภอศรีสงคราม

ต.ท่าบ่อสงคราม นั้นเป็นหมู่บ้านติดกับ แม่น้ำสงคราม ชาวบ้านส่วนใหญ่มีอาชีพหาปลา และขายปลาส้ม เป็นอาชีพหลัก จนทำให้ปลาส้มเป็นของโอทอป ศรีสงคราม ขึ้นชื่อว่าปลาส้มนั้น มีหลากหลายให้เลือกอาทิเช่น ปลาส้ม ส้มไข่ปลา ส้มใส้ปลา ส้มปลาแผ่น ส้มปลาตัวและชาวบ้านยัง ทำปลาร้าอีกด้วยปลาที่ใช้ทำปลาส้ม ก็มีหลากหลายปลาเช่นกัน อาทิเช่น ปลาตะเพียน ปลานวลจันทร์ ปลาจีน และปลาสร้อย

ความหมายของปลาส้ม 

         ปลาส้ม หมายถึง การแปรรูปอาหารชนิดหนึ่งที่แพร่หลายในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เครื่องปรุงหลักประกอบด้วย ปลา เกลือ กระเทียม ข้าวสุก ผสมกัน หมักจนมีรสเปรี้ยว มีทั้ง แบบที่ใช้ปลาทั้งตัว และแบบที่ใช้เฉพาะเนื้อปลา  ซึ่งแบบที่ใช้เนื้อปลาอย่างเดียว อาจเรียกปลาส้มฟัก หรือแหนมปลา สัดส่วนต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น เช่น ชาวไทญ้อมี สูตรปลาส้มเป็นของตนเอง โดยเครื่องปรุง ใช้พริก เกลือ กระเทียม น้ำวาวข้าว ข้าวเหนียว ใหม่นึ่งวันจะต้องคั่วเกลือให้แห้งและตำให้ละเอียดก่อนนำมาคลุกกับส่วนผสมอื่น

วัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตปลาส้ม

1. ปลา
2. เกลือไอโอดีน
3. ข้าวเหนียวนึ่งสุก
4. กระเทียม
5. น้ำตาลทราย

กระบวนการผลิตปลาส้ม

1.      ส่วนผสมปลาส้มปลาตะเพียน

1. ปลาตะเพียน                     57 %
2. เกลือไอโอดีน                   17 %
3. ข้าวเหนียวนึ่งสุก               17 %
4. กระเทียม                            6 %
5. น้ำตาลทราย                       3 %

2.     วิธีทำปลาส้มปลาตะเพียน

1. ล้างทำความสะอาดปลาตะเพียน ขอดเกล็ด  ควักเอาไส้  เหงือกและขี้ปลาออกให้หมด  ใช้มีดบั้งที่ตัวปลา  3-4  รอย  แล้วนำไปล้างด้วยน้ำเปล่าให้สะอาด  2-3  ครั้ง
2. จากนั้นนำปลาตะเพียนมาคลุกเคล้ากับเกลือไอโอดีนที่เตรียมไว้ แล้วหมักทิ้งไว้ประมาณ  1  ชั่วโมง
3. นำปลาตะเพียนที่หมักไว้ มาล้างด้วยน้ำเปล่าเพื่อลดความเค็ม 4-5  ครั้ง
4. นำปลาตะเพียนมาคลุกเคล้ากับน้ำตาลทราย กระเทียมที่โขลกละเอียดแล้ว และข้าวเหนียวนึ่งสุก
5. นำไปบรรจุในภาชนะที่สะอาดและปิดสนิท แล้วนำไปเก็บไว้ที่ห้องเก็บผลิตภัณฑ์ในสภาพอุณหภูมิห้อง
6. เก็บไว้ 2-3  วัน  จะได้ปลาส้มปลาตะเพียนที่มีรสชาติเปรี้ยวกำลังดีเหมาะแก่การนำไปรับประทาน
7. เพื่อเป็นการถนอมอาหารและรักษารสชาติของอาหาร ควรเก็บไว้ในที่อุณหภูมิต่ำหรือตู้เย็น

การเก็บรักษาปลาส้ม

1. เก็บรักษาในห้องธรรมดา หรือในอุณหภูมิห้องโดยไม่ถูกแสงแดดจะสามารถเก็บรักษาได้นานประมาณ  1-3  วัน
2. เก็บรักษาในตู้เย็นที่อุณหภูมิประมาณ 4-10  องศาเซลเซียส  จะสามารถเก็บรักษาปลาส้มได้นานประมาณ  3-4  สัปดาห์
3. เก็บรักษาในช่องแช่แข็งที่อุณหภูมิประมาณ -18  องศาเซลเซียส  จะสามารถเก็บรักษาปลาส้มได้นานประมาณ  3  เดือน

คุณสมบัติทางโภชนาการ

                ปลาส้ม  เป็นอาหารหมักจากปลาที่มีคุณค่าทางโภชนาการค่อนข้างสูง โดยจะได้รับโปรตีน  วิตามินและเกลือแร่  แต่ปลาส้มไม่เหมาะสำหรับผู้ ที่ป่วยเป็นโรคไต  เพราะมีปริมาณเกลือสูง

สินค้าที่มีขาย

ปลาส้มปลาจีน เป็นชิ้น ราคาขายส่ง กิโลกรัมละ 100 บาท

ปลาส้มปลาชะโด เป็นชิ้น ราคาขายส่ง กิโลกรัมละ 160 บาท

ปลาส้มปลาตะเพียน 2-3 ตัว/กิโลกรัม ราคาขายส่ง กิโลกรัมละ 100 บาท

ปลาส้มปลาสร้อยขาว ปลาแม่น้ำ ราคาขายส่ง กิโลกรัมละ 100 บาท

ปลาส้มปลาสวาย เป็นชิ้น ราคาขายส่ง กิโลกรัมละ 100 บาท

ปลาส้มฟัก ปลาแผ่น ราคาขายส่ง กิโลกรัมละ 100 บาท

ส้มไข่ปลา ราคาขายส่ง กิโลกรัมละ 100 บาท

ส้มไส้ปลา ราคาขายส่ง กิโลกรัมละ 100 บาท

แหนมปลา ขนาดห่อด้วยใบตอง 10 ห่อ ราคาขายส่งแพ็คละ 80 บาท